Hãy tưởng tượng rằng cây đàn guitar điện của bạn chỉ tạo ra những tín hiệu điện tử nhỏ bé, như tiếng thì thầm. Ampli chính là "chiếc loa phóng thanh" mạnh mẽ mang bạn đến xứ sở âm nhạc đầy mê hoặc. Âm thanh của đàn điện sau khi khuếch đại qua amplifier sẽ là thứ mà bạn và mọi người xung quanh được thưởng thức. Do vậy, việc lựa chọn ampli phù hợp đóng vai trò vô cùng quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng âm thanh mà bạn mong muốn. Nhiều nghệ sĩ guitar cho rằng bạn nên dành ít nhất cho ampli bằng với số tiền mua đàn guitar. Nhưng hãy tưởng tượng rằng bạn đang chơi một bản nhạc sôi động trên cây đàn guitar điện. Nếu sử dụng một chiếc ampli không phù hợp, âm thanh có thể bị rè, méo tiếng hoặc thậm chí là mất đi những chi tiết tinh tế, khiến bản nhạc mất đi sự hấp dẫn vốn có. Bằng cách đầu tư cho một chiếc ampli chất lượng, bạn sẽ được đắm chìm trong thế giới âm nhạc sống động và đầy cảm xúc, đồng thời truyền tải trọn vẹn đam mê và phong cách chơi nhạc của bản thân đến với mọi người.
Tin Vui Cho Người Mới Bắt Đầu!
Với chất lượng sản xuất tuyệt vời và mức giá phải chăng, việc lựa chọn ampli ngày nay trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết. Hiện nay có rất nhiều ampli dành cho người mới bắt đầu, dễ dàng sử dụng và cung cấp đầy đủ các tính năng bạn cần. Thêm vào đó, khi mua ampli tại shop, bạn còn được hưởng chính sách đổi trả hậu mãi hấp dẫn.Ampli Chuyên Dụng
Ampli được thiết kế riêng biệt để tối ưu hóa âm thanh cho các loại nhạc cụ điện tử phổ biến như guitar điện, guitar acoustic điện, bass điện và keyboard điện tử. Lý do cho điều này không chỉ đến từ sự phổ biến rộng rãi của guitar điện mà còn bởi vai trò then chốt của ampli trong việc tạo nên âm thanh đặc trưng của nhạc cụ này. Âm thanh distortion phong phú, kịch tính - bản sắc của guitar điện - phụ thuộc chính vào ampli. Không chỉ dừng lại ở đó, nhiều nghệ sĩ guitar còn mong đợi ampli cung cấp các hiệu ứng như reverb và các nút điều chỉnh âm sắc để hoàn thiện trải nghiệm âm nhạc của họ.Line 6 Spider IV 15 Guitar Combo Amp
Ampli Guitar Acoustic
Đối với guitar acoustic, mục tiêu của ampli là tái hiện trọn vẹn dải âm thanh phong phú của mẫu đàn đó, từ những nốt treble tinh tế đến âm bass trầm ấm. Nhiều ampli guitar acoustic được thiết kế dạng "tất cả trong một" (combo amp) tiện lợi, tích hợp sẵn loa thùng. Nhờ vậy, mà người chơi không cần mua thêm loa rời mà vẫn có thể thưởng thức âm thanh guitar acoustic đầy đủ và sống động. Nhờ khả năng tái tạo âm thanh trung thực, ampli guitar acoustic là lựa chọn lý tưởng cho các nghệ sĩ solo, nhạc sĩ đệm hát hoặc chơi trong những buổi biểu diễn acoustic. Âm thanh tự nhiên của guitar acoustic sẽ được khuếch đại một cách tinh tế, giúp người chơi truyền tải trọn vẹn cảm xúc của bài nhạc đến người nghe.
Ampli Guitar Bass
Khác với đàn anh guitar điện, ampli dành cho guitar bass tập trung tái tạo chính xác âm sắc trầm, ấm đặc trưng của những dây đàn dày. Ít chú trọng đến các hiệu ứng distortion, ampli bass ưu tiên khuếch đại dải âm trầm một cách ổn định và mạnh mẽ. Để đáp ứng yêu cầu này, ampli bass thường được trang bị công suất lớn hơn và sử dụng loa có kích thước vượt trội so với các loại ampli khác. Loa lớn hơn đồng nghĩa với khả năng đẩy nhiều không khí hơn, giúp tái tạo âm trầm uy lực, dày dặn, làm nền tảng vững chắc cho âm nhạc. Vì vậy, thay vì tập trung vào các hiệu ứng như distortion, ampli bass hướng đến sự chính xác và uy lực. Mục tiêu của chúng là khuếch đại trọn vẹn âm sắc đặc biệt của guitar bass, mang đến những giai điệu trầm ấm, rung động lòng người.35W Electric Bass Amp
Ampli Keyboard
Ampli keyboard tái tạo âm thanh từ keyboard một cách chính xác nhất, và đảm bảo không để bất kỳ "màu sắc" nào từ ampli bị ảnh hưởng. Nhiều ampli keyboard có đầu vào XLR cho microphone. Và các tính năng của ampli keyboard thường có cơ chế hoạt động như hệ thống PA cơ bản.
Roland RAC-KC600 cover for KC-600 and KC-550 Keyboard Amp
Khả Năng Di Động và Công Suất: Chọn Combo ampli Hay Head/Cab?
Ampli combo là loại phổ biến nhất hiện nay. Loại amly này là một khối tích hợp cả bộ khuếch đại cùng với một hoặc nhiều loa. Ưu điểm của ampli combo là dễ dàng mang đi và sử dụng: chỉ cần cắm ampli vào ổ điện, cắm đàn guitar vào ampli và tỏa sáng. Thùng ampli (ampli head) chứa tất cả các linh kiện khuếch đại âm thanh nhưng không có loa riêng. Thay vào đó, mẫu ampli này được kết nối với loa thùng (speaker cabinet) thông qua dây loa chuyên dụng. Thường thì nhà sản xuất thùng amp sẽ thiết kế loa thùng riêng biệt dành cho sản phẩm của họ, và người chơi thường phải mua riêng từng bộ phận tách rời. Trong một số trường hợp, thùng amp và loa thùng được bán thành bộ, thường được gọi là "guitar amplifier stacks".
Kiến Thức Cơ Bản Về Tăng Cường Công Suất (Power Boosting)
Để khuếch đại tín hiệu điện tử từ nhạc cụ của người chơi, tất cả các ampli đều sử dụng hai mạch hoặc tầng khuếch đại: tầng tiền khuếch đại (preamp) và tầng công suất (power amp).- Tầng tiền khuếch đại (preamp): Tăng tín hiệu từ nhạc cụ lên mức đủ mạnh để các bộ phận điện tử khác trong ampli như EQ (cân bằng âm sắc), hiệu ứng,... và tầng công suất có thể xử lý.
- Tầng công suất (power amp): Dựa trên tín hiệu từ tầng tiền khuếch đại để khuếch đại lên mức công suất (watt) cần thiết, đủ mạnh để loa có thể tái tạo âm thanh.
Ampli Tube Hay Bán Dẫn
Vào thời kỳ đầu, tất cả các ampli đều sử dụng năng lượng từ ống chân không - công nghệ tương tự được dùng trong hầu hết các đài radio và tivi cho đến giữa những năm 1960. Ống chân không tạo ra một số âm thanh tuyệt vời gắn liền với âm nhạc thời xưa. Nhưng đến giữa những năm 70, công nghệ bán dẫn đã chiếm lĩnh phần lớn thị trường với các ampli mới có thể tạo ra âm lượng lớn mà không bị gặp vấn đề về âm thanh và không cần bảo trì.Distortion
Khi được sử dụng trong thời gian dài, ống chân không bắt đầu làm méo tín hiệu gốc, tạo ra âm thanh "bão hòa" (overdriven). Ống chân không quá tải tạo ra nén tín hiệu tự nhiên, nghĩa là các mức tín hiệu tương đối thấp cuối cùng lại có âm lượng lớn bằng các mức tín hiệu cao hơn. Điều này tạo ra độ ngân dài (sustain) cho guitar điện, đặc biệt phù hợp với các thể loại nhạc rock nặng và blues. Do đó, ampli tune vẫn được ưa chuộng dù ampli bán dẫn đã ra đời.Preamp Overdrive
Sự xuất hiện của núm điều chỉnh âm lượng master trong những năm 1970 đánh dấu một bước tiến quan trọng cho thế giới guitar. Khác với những thiết kế trước đây, núm điều chỉnh này cho phép kiểm soát độc lập công suất đầu ra của ampli, tách biệt khỏi bộ phận tiền khuếch đại. Nhờ vậy, người chơi guitar có thể tự do điều chỉnh độ méo tiếng (overdrive) mong muốn mà không cần phải khuếch đại âm lượng tổng thể đến mức quá lớn. Ngoài ra, núm điều chỉnh âm lượng master còn mang đến sự linh hoạt hơn trong việc tạo dựng âm thanh. Bằng cách kết hợp điều chỉnh gain ở bộ phận tiền khuếch đại và mức âm lượng master, người chơi có thể tạo ra vô số sắc thái distortion khác nhau, từ âm thanh nhẹ nhàng, ấm áp đến những giai điệu gào thét, bùng nổ.Power Section Overdrive
Mức độ distortion dày dặn, phong phú và "đã tai" nhất thường được tạo ra bởi những ampli mà cả hai tầng tiền khuếch đại (preamp) và tầng công suất (power amp) đều được đẩy đến giới hạn, khiến chúng hoạt động ở mức quá tải. Tuy nhiên, điều này chỉ xảy ra khi âm lượng của ampli được vặn ở mức rất cao. Vì lý do đó, nhiều nghệ sĩ chuyên nghiệp lại ưa chuộng những ampli tube cỡ nhỏ. Ưu điểm của ampli nhỏ là có thể dễ dàng "đạp ga" (crank up) để đạt được distortion mong muốn mà không lấn át tiếng các nhạc cụ khác trong ban nhạc. Thông thường, họ sẽ sử dụng loại ampli combo nhỏ gọn, dễ dàng đẩy tới ngưỡng distortion, kết hợp với micro để thu lại âm thanh guitar đã được "nêm nếm" distortion và đưa vào hệ thống âm thanh tổng.Phản Hồi Động Học (Dynamic Responsiveness)
Nhiều nhạc sĩ cho rằng ampli chất lượng cao với các bóng đèn được lựa chọn và phối ghép kỹ lưỡng có khả năng phản hồi linh hoạt và tự nhiên hơn với những thay đổi tinh tế trong lực đánh (dynamics) và kỹ thuật chơi đàn. Điều này có nghĩa là khi bạn gảy mạnh hơn hoặc nhẹ hơn, ampli tube loại tốt sẽ phản ánh chính xác sự khác biệt đó trong âm thanh. Sự phản hồi này tạo ra cảm giác sống động và mượt mà hơn cho âm thanh guitar. Nó giống như ampli đang "hít thở" cùng với cách chơi của bạn, truyền tải mọi sắc thái trong lực đánh và nhấn nhá.Tube Warmth
Nhắc đến ampli tube, người ta thường nghĩ ngay đến một thứ âm thanh đặc biệt: "sự ấm áp". Khác với âm thanh "sắc bén" hay "gắt" của ampli bán dẫn, ampli tube mang đến chất âm mượt mà, êm ái và vô cùng dễ chịu.Bắt Lấy Cả Hai Thế Giới
Với vai trò ngày càng quan trọng của distortion trong lối chơi guitar hiện đại, các nhà thiết kế ampli bán dẫn đã không ngừng nỗ lực để bắt kịp ampli tube. Họ tập trung nghiên cứu tạo ra các mạch bán dẫn có khả năng tái tạo chính xác âm distortion đặc trưng của ampli tube. Một số hãng sử dụng công nghệ số để mô phỏng hiệu ứng này, trong khi số khác lại khéo léo tích hợp một bóng đèn ở phần tiền khuếch đại (preamp) để làm ấm âm sắc tổng thể. Nhờ những nỗ lực này, ampli bán dẫn ngày nay mang đến vô vàn lựa chọn về âm distortion phong phú và thỏa mãn nhiều gu thẩm khác nhau. Mặc dù ampli đèn vẫn được nhiều nghệ sĩ guitar ưa chuộng vì âm thanh tự nhiên, ấm áp và giàu chi tiết, tuy nhiên thì ampli bán dẫn vẫn duy trì được sức hút nhờ hai lợi thế: giá cả phải chăng và không yêu cầu bảo trì phức tạp. Đây chính là lý do khiến ampli bán dẫn vẫn là lựa chọn hàng đầu của nhiều người chơi guitar.Vậy Loại Ampli Nào Tốt Hơn?
Quyết định cuối cùng phụ thuộc vào bạn, nhưng thực tế là hầu hết người mới bắt đầu chọn ampli bán dẫn vì chúng có nhiều ưu điểm: giá cả phải chăng, dễ dàng di chuyển và đa năng. Ampli dành cho đàn guitar acoustic và ampli keyboard hiện đại, vốn tập trung vào âm thanh trong trẻo, ít khi sử dụng bóng đèn. Mặc dù ampli bass dùng bóng đèn vẫn tồn tại, nhưng các mẫu ampli bán dẫn lại phổ biến hơn nhiều, ngay cả trong giới nghệ sĩ chuyên nghiệp.Sử Dụng Kênh Phù Hợp
Đối với những tay chơi guitar điện thường xuyên chuyển đổi giữa âm lead mạnh mẽ, distortion và âm nền trong trẻo, clean, thì tính năng chuyển kênh (channel switching) được tính hợp với ampli là một trợ thủ vô cùng đắc lực. Tuy nhiên, lưu ý rằng ampli đèn (tube amp) thường không có núm điều chỉnh âm lượng tổng, vì vậy người chơi cần phải tăng âm lượng rất cao để đạt được độ méo tiếng mong muốn. Giải pháp hiệu quả cho vấn đề này là sử dụng một distortion pedal đặt giữa đàn guitar và ampli. Bằng cách này, bạn có thể tạo ra âm lead distortion mạnh mẽ mà không cần phải "gào thét" cả ampli, giúp bảo vệ thính giác cho bản thân và những người xung quanh. Nhờ tính năng chuyển kênh linh hoạt, bạn có thể dễ dàng thiết lập sẵn hai âm thanh: một kênh cho âm lead distortion mạnh mẽ và một kênh cho âm nền trong trẻo, sạch sẽ. Sau đó, bạn chỉ cần chuyển đổi giữa các kênh này bằng một thao tác đơn giản, giúp cho phần trình diễn của bạn thêm phong phú và chuyên nghiệp.Công Suất Ampli
Công suất (wattage) là đơn vị đo thường được sử dụng để đánh giá sức mạnh của một ampli. Số liệu này cho biết khả năng cung cấp năng lượng điện để khuếch đại tín hiệu và "đẩy" loa hoạt động. Đối với ampli guitar và keyboard, công suất thường được phân loại như sau:- Nhỏ: 1 - 30 watt
- Trung bình: 30 - 60 watt
- Lớn: Trên 60 watt
- Công suất cao hơn thường cho âm lượng lớn hơn: Trong cùng một loại ampli, ví dụ như ampli guitar, thì công suất cao hơn thường tương ứng với âm lượng lớn hơn.
- Tube watt mạnh mẽ hơn solid state watt: Ampli đèn (tube amp) thường cho âm lượng lớn hơn ampli bán dẫn (solid-state amp) cùng công suất, đặc biệt là ampli đèn Class A. Chỉ cần 5 watt, ampli đèn Class A có thể tạo ra âm lượng tương đương với ampli bán dẫn 40 watt.
- Công suất lớn hơn cho bạn nhiều quyền kiểm soát hơn: Ampli công suất lớn cho phép bạn kiểm soát âm thanh tốt hơn, dễ dàng nổi bật giữa các nhạc cụ khác mà không cần "gào thét" ampli để đạt được âm lượng mong muốn.
- Giắc cắm tai nghe: người bạn đồng hành lý tưởng: Nếu bạn mua ampli chủ yếu để luyện tập, hãy ưu tiên chọn loại có giắc cắm tai nghe. Tính năng này giúp bạn nghe âm thanh khuếch đại qua tai nghe mà không làm phiền người khác.
- Thể loại nhạc
- Số lượng nhạc cụ trong ban nhạc
- "Độ ồn ào" của tay trống
- Có kèn đồng không?
- Kích thước địa điểm biểu diễn
- Vị trí đặt ampli
- Ampli bán dẫn (solid-state) 40 watt, loa 10 inch: Đây là lựa chọn phổ biến cho các buổi jam rock vì đủ to cho nhu cầu tập luyện. Tuy nhiên, có thể không đủ nếu tay trống chơi quá mạnh.
- Ampli guitar hoặc keyboard trên 60 watt, loa 12 inch: Đây là lựa chọn an toàn cho hầu hết các buổi tập, trừ những trường hợp cần âm lượng cực lớn.
- Ampli đèn (tube) Class A 30 watt: Chỉ với 30 watt, ampli đèn Class A đã có thể đáp ứng đủ âm lượng cho một ban nhạc rock trong nhiều trường hợp.
Tạo Ra Hiệu Ứng
Các nhạc sĩ có thể tạo ra vô số hiệu ứng độc đáo bằng cách kết nối các thiết bị hiệu ứng điều khiển bằng bàn đạp (thường được gọi là stompbox) hoặc bộ xử lý đa hiệu ứng (pedal effect) vào chuỗi tín hiệu của họ. Tuy nhiên, nhiều ampli cũng có sẵn các hiệu ứng tích hợp, một số loại phổ biến nhất bao gồm:Reverb (Hiệu Ứng Vang)
Reverb là hiệu ứng âm thanh mô phỏng tiếng dội lại từ các bề mặt xung quanh, tạo cảm giác như người chơi đang chơi nhạc trong một hội trường lớn. Hiệu ứng này thường được tạo ra bằng cách sử dụng lò xo hoặc tấm kim loại rung động theo tín hiệu đầu ra của ampli (reverb analog) hoặc mô phỏng kỹ thuật số (reverb kỹ thuật số). Nhờ Reverb, phong cách âm thanh của người chơi sẽ trở nên phong phú và sống động hơn, đặc biệt phù hợp khi chơi nhạc rock, metal hoặc blues.Tremolo
Một số ampli cổ điển cũng có sẵn hiệu ứng tremolo tích hợp, giúp âm lượng thay đổi nhịp nhàng theo chu kỳ.Equalization (EQ)
Hầu hết ampli đều đi kèm với EQ, bao gồm các núm điều chỉnh riêng biệt để tăng hoặc giảm từng dải tần số nhất định. Ví dụ đơn giản như núm treble/bass trên dàn âm thanh gia đình chính là một dạng EQ hai dải tần. Nhiều ampli mở rộng khả năng kiểm soát bằng núm mid (âm trung) hoặc low-mid (trung trầm) và high-mid (trung cao). Bên cạnh đó, một số ampli còn có EQ họa tiết (graphic EQ) hoặc EQ tham số (parametric EQ), chia tín hiệu đầu ra thành nhiều dải tần hơn, cho phép tinh chỉnh âm sắc chi tiết và chính xác. Nhờ có EQ, bạn có thể tùy chỉnh âm thanh guitar theo ý muốn, phù hợp với từng phong cách chơi nhạc.Digital Effects (Hiệu Ứng Kỹ Thuật Số)
Nhiều ampli hiện đại được tích hợp sẵn các hiệu ứng kỹ thuật số, mang người chơi đến thế giới âm thanh phong phú chỉ bằng vài thao tác. Chỉ cần sử dụng các nút điều khiển ngay trên ampli, bạn có thể dễ dàng kích hoạt các hiệu ứng như distortion, reverb (vang), echo (tiếng vọng), chorus, flange (phasing), phaser (lá phách), pitch shift (chuyển đổi cao độ), autowah (wah tự động), và nhiều hiệu ứng khác. Đặc biệt tiện lợi, người chơi có thể lưu các hiệu ứng yêu thích thành các "cài đặt sẵn" (preset) để dễ dàng sử dụng lại sau này. Muốn tạo ra âm thanh độc đáo? Chỉ cần kết hợp nhiều hiệu ứng cùng lúc, lưu lại cài đặt và gọi lại ngay lập tức bằng cách chọn preset đã lưu. Bên cạnh đó, nhiều ampli còn đi kèm các preset mặc định do nhà sản xuất thiết lập sẵn, giúp người chơi nhanh chóng bắt đầu trải nghiệm.Effects Loop (Vòng Lặp Hiệu Ứng)
Nhiều ampli được trang bị thêm "vòng lặp hiệu ứng" (effects loop) - một tính năng hữu ích cho phép người chơi sử dụng các thiết bị tạo hiệu ứng ngoài (external effects) để tinh chỉnh âm thanh. Vòng lặp này hoạt động như một nhánh rẽ trên đường dẫn tín hiệu, cho phép người chơi đưa tín hiệu đã được khuếch đại bởi tầng tiền khuếch đại (preamp) đi qua các thiết bị hiệu ứng trước khi khuếch đại thêm bởi tầng công suất (power section).Loa: Nơi Sức Mạnh Thực Sự Được Thể Hiện
Loa là một phần thiết yếu của bộ combo ampli, đóng vai trò quan trọng trong việc định hình âm sắc mẫu đàn guitar của người chơi. Giống như câu "tiền nào của nấy", loa chất lượng cao thường nặng hơn và có cấu tạo phức tạp hơn. Loa tốt sẽ "nêm nếm" cho âm thanh của ampli thêm phần hấp dẫn, bằng cách khuếch đại hoặc giảm bớt các tần số nhất định. Tuy nhiên, sở thích âm sắc phụ thuộc nhiều vào thể loại nhạc của người chơi. Ví dụ, người chơi nhạc metal và nhạc jazz hiếm khi tìm kiếm cùng một loại loa. Dưới đây là một số gợi ý về cách phối ghép loa và ampli:- Loa 8 inch: Thường chỉ được trang bị trên các ampli tập luyện rất nhỏ, phù hợp cho việc luyện tập cá nhân ở âm lượng thấp.
- Loa 10 inch: Thường thấy trên ampli tập luyện hoặc kết hợp với các loa khác trong các ampli lớn hơn. Chúng mang lại âm lượng lớn hơn loa 8 inch nhưng vẫn có tính di động.
- Loa 12 inch: Đây là kích thước loa tiêu chuẩn cho hầu hết các ampli biểu diễn và thùng loa (cabin) được thiết kế để sử dụng với đầu rời (amp head). Loa 12 inch cung cấp sự cân bằng tốt giữa âm lượng, dải tần và tính linh hoạt.
- Loa 15 inch và 18 inch: Thường được sử dụng trong các thùng loa riêng biệt và gần như chỉ dành riêng cho ampli bass. Kích thước lớn giúp loa tái tạo âm trầm sâu và mạnh mẽ, cần thiết cho âm thanh của guitar bass.