Tất nhiên, mua cùng một cây saxophone, ống ngậm và lưỡi gà mà John Coltrane đã sử dụng sẽ không thể khiến bạn nghe giống ông ấy một cách kỳ diệu. Nhưng việc làm theo cách mà những người chơi saxophone yêu thích của bạn lựa chọn có thể là một bước quan trọng để có được âm sắc và phong cách mà bạn muốn khi chơi.
Trong bài viết này, chúng tôi đã chọn ra 10 nghệ sĩ saxophone nhạc jazz vĩ đại, từ Charlie Parker và Ben Webster cho đến những nghệ sĩ hiện đại như Joe Lovano và Gerald Albright, và nghiên cứu về loại saxophone, ống ngậm và lưỡi gà mà họ sử dụng.
Mọi nghệ sĩ saxophone đều biết tầm quan trọng của việc thiết lập tốt: thiết bị phù hợp có thể giúp bạn tạo ra âm thanh mà bạn đang hướng tới.
Giống như hầu hết các loại nhạc cụ khác, saxophone cũng có nhiều nhà sản xuất, mỗi hãng đều có những đặc điểm và điểm bán hàng khác nhau.
Khi nói đến việc lựa chọn ống ngậm cho nhạc jazz, mọi thứ thậm chí còn phức tạp hơn: đầu ngậm rộng hay hẹp? bằng nhựa hay kim loại?
Ngay cả lưỡi gà saxophone cũng đưa ra quyết định quan trọng khi theo đuổi âm thanh nhạc jazz. Cứng hay mềm? Thương hiệu lưỡi gà nào?
Một số nghệ sĩ saxophone thử nghiệm không ngừng với nhiều lựa chọn khác nhau để tìm ra 'cách bố trí' và âm thanh hoàn hảo.
Và mặc dù hiện nay có nhiều sự lựa chọn hơn bao giờ hết, những nghệ sĩ nhạc jazz được chúng tôi yêu thích nhất trong suốt lịch sử nhạc jazz cũng phải vật lộn với những câu hỏi này.
Nhưng trong khi điều quan trọng cần nhớ là âm thanh và giai điệu cuối cùng đến từ người chơi chứ không phải từ thiết bị, thì việc tìm hiểu xem họ thực sự sử dụng thiết bị nào có thể thực sự thú vị và bổ ích.
Những thông tin như thế này có thể cung cấp cái nhìn sâu sắc về một số cơ chế chơi kèn của các anh hùng và cũng có thể gợi ý về loại thiết lập mà bạn có thể muốn lựa chọn cho mình, tùy thuộc vào âm thanh bạn muốn tạo ra và phong cách bạn muốn chơi.
Vì vậy, để bao quát một phạm vi rộng các âm thanh và cách tiếp cận, sau đây là danh sách mười nghệ sĩ saxophone vĩ đại, kèm theo thông tin về loại kèn, ống ngậm và lưỡi gà saxophone ưa thích của họ.
Chúng tôi biên soạn bài viết này bằng cách nghiên cứu các cuộc phỏng vấn, bài viết và lời chứng thực từ những người chơi saxophone được đề cập.
Nếu bạn thấy thông tin nào đó không chính xác, vui lòng cho chúng tôi biết trong phần bình luận và chúng tôi sẽ cập nhật lại.
Và tất nhiên, hãy luôn tự mình nghiên cứu (cả trực tuyến và bằng cách thử kèn) trước khi mua bất cứ thứ gì!
Charlie Parker chơi loại kèn Saxophone nào?
Charlie Parker đã chơi một cây Conn 6M, một cây King Super 20, một cây Buescher 400 và cây Grafton alto bằng nhựa acrylic màu trắng nổi tiếng.
Tuy nhiên, do nghiện chất gây nghiện đã được ghi chép rõ ràng, Parker thường đem cầm cố cây kèn saxophone của mình, nghĩa là anh thường phải chơi bằng một chiếc kèn mượn hoặc mua rẻ tiền.
Đôi khi ông được chụp ảnh với một ống ngậm màu ngà đặc biệt: đó là Brilhart Tonalin Streamline. Charlie Parker cũng được biết đến là đã chơi Brilhart Ebolin, Runyon Model 22 và, có lẽ đáng ngạc nhiên đối với một người chơi alto theo phong cách của ông, một ống ngậm bằng kim loại do Selmer sản xuất.
Kèn saxophone alto do Charlie Parker sở hữu và sử dụng, Creative Commons thông qua Viện Smithsonian
Ông đã sử dụng loại lưỡi gà rất cứng có độ bền 4, mặc dù ông có thể đã bắt đầu sử dụng loại lưỡi gà mềm hơn vào những năm 1950.
Parker nổi tiếng trước khi Selmer bắt đầu thống trị thị trường saxophone nhạc jazz, đó là lý do tại sao ông không sử dụng saxophone của họ; ông là minh chứng cho thực tế rằng, với đủ sự chăm chỉ và luyện tập, bạn có thể chơi hay trên bất kỳ loại saxophone và cách chơi nào!
John Coltrane chơi loại saxophone nào?
Coltrane tạo ra âm thanh saxophone tenor đặc trưng, khàn nhưng hay của mình nhờ vào một ống ngậm bằng kim loại.
Ông đã thử nghiệm với nhiều loại Otto Link Tonemasters, được biết đến với độ chiếu sáng và độ bền, thường có mặt 5 hoặc 6 tương đối hẹp, kết hợp với lưỡi gà Rico khá cứng.
Trong hành trình theo đuổi âm thanh mong muốn, Coltrane dường như đã nhờ Frank Wells, một kỹ thuật viên ở Chicago, chỉnh sửa và thay đổi nhiều ống ngậm.
John Coltrane ban đầu chơi một cây đàn tenor Selmer Super Balanced Action, trước khi chuyển sang Selmer Mark VI, nơi ông đã thu âm kiệt tác của mình, A Love Supreme. Chúng tôi đã đưa album này vào danh sách 10 album hay nhất mọi thời đại của John Coltrane.
Kèn saxophone Selmer Mark VI là loại kèn nổi tiếng nhất mọi thời đại: được vô số nghệ sĩ kèn nổi tiếng ưa chuộng, được sản xuất từ năm 1954 đến năm 1974 và hầu hết các loại kèn saxophone hiện đại ngày nay đều dựa trên thiết kế và cơ chế của nó.
Đối với những ai muốn kết hợp truyền thống cổ điển của Selmer với sản xuất hiện đại, thì nên xem qua kèn Selmer Reference 54 được thiết kế theo phong cách của Mark VI năm 1954.
Thiết lập của Joshua Redman
Nghệ sĩ saxophone tenor hiện đại Joshua Redman đã chuyển từ cây Selmer Mark VI (trước đây thuộc về cha ông, nghệ sĩ vĩ đại Dewey Redman) sang cây Selmer Super Balanced Action.
Super Balanced Action là loại kèn chủ lực của Selmer từ năm 1946 đến năm 1953, và cho đến nay vẫn là loại kèn được người hâm mộ kèn saxophone cổ điển ưa chuộng.
Redman nói: "Nó có gì đó dễ bị tổn thương hơn, sâu sắc hơn một chút và phạm vi uốn cong rộng hơn. Mark VI có âm thanh tập trung và mạnh mẽ hơn một chút, nhưng có thể không mở rộng bằng".
Anh ấy cũng sử dụng lưỡi gà cắt 'NY' 3,5 độ bền của Alexander và một ống ngậm bằng cao su cứng Otto Link cổ điển với mặt 7 hoặc 7*.
Michael Brecker chơi loại saxophone nào?
Michael Brecker đã chơi kèn saxophone tenor Selmer Super Balanced Action từ rất sớm, trước khi mua một cây Selmer Mark VI (sản xuất năm 1960, số sê-ri 86xxx) có cần đàn bằng bạc đặc biệt, mà ông sử dụng gần như độc quyền trong suốt sự nghiệp còn lại của mình.
Ông đã chơi nhiều loại kèn kim loại Otto Link và Dukoff cho đến khi bị thương ở cổ họng, sau đó Guardala đã thiết kế cho ông một loại kèn ít bền hơn: thương hiệu này vẫn tiếp tục bán mẫu kèn 'MB' cho đến ngày nay.
Ông sử dụng loại kèn La Voz có độ bền trung bình, có khả năng thổi khá tự do.
Người hâm mộ thường hỏi Brecker về thiết lập của anh, nhưng anh luôn nhấn mạnh rằng anh không quá ám ảnh về thiết bị và người chơi chỉ nên tìm thứ gì đó phù hợp với mình.
Ben Webster đã sử dụng ống ngậm nào?
Ben Webster tạo ra âm thanh rung lớn của mình trên ống ngậm kèn saxophone Otto Link bằng kim loại có đầu mở nhỏ và khoang lớn, cùng lưỡi gà Rico có độ bền 3,5.
Ông là giọng ca chính của thời kỳ nhạc swing và là ngôi sao của phiên bản 'Blanton-Webster' kinh điển của Dàn nhạc Duke Ellington, bắt đầu với giọng tenor Conn New Wonder.
Conn trở thành nhà sản xuất saxophone đầu tiên tại Hoa Kỳ vào năm 1888 và có lẽ là thương hiệu phổ biến nhất trước khi Selmer lên ngôi.
Một số mẫu được chạm khắc công phu của họ vẫn được ưa chuộng, mặc dù chúng có thể hơi lạ đối với những người chơi đã quen với kèn hiện đại tiện dụng.
Sau đó, Ben Webster chuyển sang sử dụng Selmer Balanced Action, công ty sản xuất loại này từ năm 1935 đến năm 1947 trước khi chế tạo Super Balanced Action và sau đó là Mark VI.
Mặc dù kèn BA không còn được sản xuất nữa, nhưng Selmer Reference 36 vẫn được thiết kế theo phong cách tương tự như Balanced Action năm 1936.
Ống ngậm và lưỡi gà của Cannonball Adderley?
Cannonball chơi một tẩu thuốc bằng gỗ mun Meyer NY, có đầu tẩu số 5 và khoang tẩu có kích thước trung bình.
Meyer (người mà chúng tôi đã giới thiệu chi tiết tại đây ) vẫn tiếp tục tạo ra những mẫu đồng hồ phổ biến và đa năng, nhưng những mẫu đồng hồ cổ điển nguyên bản của họ hiện vẫn được săn đón và bán với giá cao ngất ngưởng.
Adderley kết hợp nó với Rico #2 hoặc La Voz Medium: thiết kế dễ thổi và không có lực cản này sẽ góp phần tạo nên âm thanh tươi sáng, đầy cảm xúc của ông.
Ông chơi một cây kèn alto Super 20 do King, một nhà sản xuất của Mỹ, sản xuất và được các ban nhạc quân đội Hoa Kỳ sử dụng rộng rãi.
Vào những năm 1970, ông chuyển sang dùng Selmer Mark VI.
Phil Woods: Từ Selmer đến Yamaha Custom
Woods ban đầu được dạy bởi bậc thầy nhạc jazz Lennie Tristano, và cũng chịu ảnh hưởng lớn từ Charlie Parker.
Phong cách của ông bắt nguồn từ nhạc bebop, nhưng ông cũng tham gia một số dự án phòng thu nổi tiếng, đóng góp một đoạn độc tấu saxophone nhạc pop nổi tiếng cho bài hát 'Just The Way You Are' của Billy Joel.
Ông đã chơi Selmer Mark VI trong nhiều năm, nhưng những năm sau đó, ông đã trở thành người ủng hộ nhiệt tình cho Yamaha Custom Saxophone, sau khi mẫu 82ZUL được thiết kế với sự hợp tác của ông.
“Khi tôi mang nó vào phòng thu, có một vẻ đẹp nội tại mới mà tôi chưa từng nghe thấy ở những chiếc kèn khác. Chiếc 82ZUL này vượt trội hơn rất nhiều.”
Một trường hợp thú vị về một nghệ sĩ kèn saxophone được kính trọng đã đổi chiếc kèn cor cổ điển sang chiếc kèn saxophone hiện đại.
Trong nhiều năm, ông đã sử dụng ống ngậm New York Meyer 5M chưa được cải tiến có buồng trung bình, được một người bạn tặng cho ông vào những năm 1950.
Hiện nay, sau khi Woods qua đời vào năm 2015, nhà sản xuất Drake đã hợp tác với gia sản Woods để tạo ra một ống ngậm dựa trên hình dạng chính xác của Meyer, được họ mô tả là "ống ngậm nhạc jazz thẳng thắn hoàn hảo".
Woods sử dụng lưỡi gà La Voz cỡ trung cho đến khi anh chuyển sang dùng lưỡi gà Vandoren V16 vào giai đoạn sau của sự nghiệp.
Gerald Albright: Thiết lập Saxophone mượt mà
Albright thuộc dòng nhạc jazz nhẹ nhàng, thương mại hơn và cũng là một cái tên lớn khác lựa chọn loại saxophone hiện đại thay vì saxophone cổ điển.
Ông có mẫu đồng hồ Gerald Albright Signature Series của riêng mình do công ty Cannonball có trụ sở tại Salt Lake City sản xuất, được trang trí bằng đá bán quý!
Albright sử dụng Fat Neck, cũng do Cannonball sản xuất, có phím quãng tám ở mặt dưới của gậy và lấy cảm hứng từ thiết kế của King Super 20.
Điều thú vị là ông sử dụng lưỡi gà tổng hợp của Légère, hoặc đôi khi là La Voz có độ cứng trung bình.
Mặc dù một số người chơi thích sự đồng nhất của lưỡi gà tổng hợp, nhưng hầu hết những người chơi saxophone trình độ cao vẫn thích âm thanh và cảm giác của lưỡi gà hơn.
Albright chơi một cây đàn Beechler Studio Diamond Inlay bằng cao su cứng với mặt số #8 ở đàn alto và một cây đàn Theo Wanne bằng cao su cứng Datta #8 ở đàn tenor.
Stan Getz chơi loại kèn Saxophone nào?
Getz được mệnh danh là 'The Sound' vì chất giọng tenor trong trẻo, tuyệt đẹp của ông.
Và mặc dù chúng ta có xu hướng nghĩ về ông như một nghệ sĩ chơi saxophone nhẹ nhàng, tinh tế - có lẽ một phần là vì những đoạn độc tấu tuyệt đẹp và nhạy cảm trong những bản thu âm bossa nova nổi tiếng - nhưng rõ ràng, ông thực sự đã tạo ra âm thanh lớn với độ lan tỏa không thể tin được nếu bạn nghe ông chơi trực tiếp.
Getz chơi saxophone tenor Conn 10M và Selmer Balanced Action vào đầu sự nghiệp của mình, trước khi chuyển sang chơi saxophone Selmer Mark VI từ khoảng năm 1957 cho đến khi qua đời vào năm 1991.
Ông chơi Otto Link Tone Edg e, ống ngậm bằng cao su cứng có đầu mở 5*. Từ giữa những năm 1980, ông chơi mẫu 'Early Babbitt' của Otto Link.
Lưỡi gà rất cứng của ông – ông được biết đến với khả năng chơi từ 3,5 đến 5 inch – cộng với phần đầu hẹp của ống ngậm sẽ giúp ông đạt được âm thanh mát mẻ, tối tăm của mình.
Ông được biết đến là không thích bất kỳ tiếng "vo ve" nào phát ra từ cây sậy của mình và vô cùng cầu kỳ, thường chỉ giữ lại một hoặc hai cây sậy từ mỗi hộp và vứt bỏ phần còn lại.
Joe Lovano & Borgani Saxophone
Borgani, một công ty nhỏ của Ý, đã thiết kế dòng đàn Joe Lovano dành riêng cho nghệ sĩ chơi kèn tenor vĩ đại người Mỹ, sử dụng hợp kim Pearl Silver với phím đàn bằng vàng 24k.
“Đây thực sự là một nhạc cụ tuyệt đẹp và mang lại cho tôi âm thanh ấm áp, rực rỡ, với dải động, vượt xa mong đợi hoang đường nhất của tôi. Những chiếc kèn mới này được làm giống như một chiếc kèn cũ với đồng thau thủ công, đập bằng tay nhưng có cơ chế hiện đại.”
Lovano nổi tiếng với chất giọng mạnh mẽ, và người ta nói rằng phải nghe trực tiếp mới có thể cảm nhận hết được chất giọng này.
Ông chơi kèn Francois Louis được làm từ gỗ Granidillo cứng của Châu Phi và có thông số kỹ thuật tương tự như kèn Otto Link 10* mà ông đã sử dụng cho đến năm 1985.
Lưỡi gà Alexander cứng cáp kết hợp với miệng ngậm rộng chắc chắn khiến cho việc thiết lập của anh ấy trở nên khá vất vả!
Hãy theo dõi Tân Nhạc Cụ, để hiểu rõ hơn về lịch sử các cây saxophone và kèm theo đó là cách những nghệ sĩ lớn tạo ra những âm thanh gây xao lòng người nghe.
